Author: François Piette

De Dreyfusaffaire wordt opnieuw belicht

De Dreyfusaffaire staat weer in de spotlights dankzij een tentoonstelling in het Musée d’Art et d’Histoire du Judaïsme (mahJ) in Parijs. Onder de titel ‘Alfred Dreyfus, waarheid en gerechtigheid’ wordt dit politiek-juridische schandaal uit het einde van de 19de eeuw belicht.

De Dreyfusaffaire in het kort

In 1894 wordt een compromitterende brief gevonden in een vuilnisbak van de Duitse ambassade in Parijs. Het Franse leger zoekt een schuldige en beschuldigt Alfred Dreyfus, een briljante Joodse kapitein, maar wel één die behoort tot een minderheid die al zwaar getroffen wordt door antisemitisme. Hij wordt in het geheim berecht en op basis van vervalste documenten levenslang veroordeeld en verbannen naar Guyana.

Maar de zaak neemt een wending wanneer bewijzen opduiken die zijn onschuld aantonen en de echte verrader wordt ontmaskerd: Ferdinand Walsin Esterhazy. Het leger weigert echter zijn fout toe te geven en beschermt Esterhazy, terwijl de pers en de publieke opinie diep verdeeld raken.

In 1898 publiceert Émile Zola zijn beroemde ‘J’accuse…!’, een krachtig aanklacht tegen deze onrechtvaardigheid. De affaire wordt een politiek en juridisch schandaal. Na een tweede proces en jaren van strijd wordt Dreyfus uiteindelijk in 1906 gerehabiliteerd.

Indrukwekkende archiefstukken

De tijdens de expo tentoongestelde stukken zijn onder andere:

📜 Een replica van de beruchte brief, het document dat de affaire in gang zette, waarvan het origineel op mysterieuze wijze is verdwenen.
📰 Een exemplaar van de krant L’Aurore, met de explosieve publicatie ‘J’accuse…!’ van Émile Zola, een vlammend pleidooi tegen deze gerechtelijke dwaling.
🎨 Satirische tekeningen van Caran d’Ache, waaronder ‘Un dîner en famille’, die de impact van het schandaal op de samenleving tonen.
📸 Een foto van de degradatie van Dreyfus, het vernederende moment waarop hij publiekelijk van zijn rang werd ontdaan.

Een staatsmisdrijf, geen vergissing

De curatoren van de tentoonstelling, Philippe Oriol en Isabelle Cahn, nemen geen blad voor de mond: dit was niet zomaar een gerechtelijke dwaling, maar een gerechtelijk misdrijf. Een samenzwering van het leger en de regering, in een klimaat van fel antisemitisme. Terwijl Dreyfus wegkwijnde in gevangenschap, leidde de echte verrader, Ferdinand Walsin Esterhazy, een zorgeloos leven…

📅 Tot 31 augustus te bezoeken in het mahJ.