Çatalhöyük is een uitzonderlijke archeologische site in Anatolië, die de geheimen prijs geeft van de eerste stad ter wereld. Deze stad uit de oudheid, daterend uit de periode tussen 7400 en 6200 voor Christus, biedt een unieke inkijk in de evolutie van de sociale structuur en de culturele praktijken van de eerste sedentaire gemeenschappen.
Unieke architectuur en samenleving
Çatalhöyük beschikt over een opmerkelijke architectuur, met dicht op elkaar gebouwde huizen die toegankelijk zijn via de daken, zonder dat er straten zijn. Dit ontwerp getuigt van een gemeenschappelijk en egalitair ideaal, dat een samenleving weerspiegelt waarin het collectieve leven voorop stond. De gelijkaardige afmetingen van de woningen in de hele stad illustreren de vroege stedenbouw gebaseerd op egalitaire principes.
Muurschilderingen en symbolische kunst
Çatalhöyük is vooral beroemd omwille van zijn muurschilderingen en reliëfs, die de symbolische en spirituele wereld van de inwoners voorstellen. Deze kunstwerken tonen scènes uit de natuur, dieren en menselijke figuren en weerspiegelen de overtuigingen, mythes en kosmologie van de neolithische samenleving.
Archeologische ontdekkingen en opgravingen
De site werd in 1958 ontdekt en er vonden meer dan veertig jaar lang archeologisch onderzoek en opgravingen plaats. Dat heeft de rijkdom en complexiteit van de neolithische samenleving van Çatalhöyük blootgelegd. Archeologen ontdekten woningen, alledaagse voorwerpen, kunstwerken en grafkamers die waardevolle inzichten verschaffen in het leven van deze oude gemeenschap. Er werden beschuttingen gebouwd over het opgravingsgebied, die de archeologische structuren beschermen en ervoor zorgen dat ze voor toekomstige generaties bewaard blijven.
Uitzonderlijke waarde voor de wereld
Çatalhöyük staat op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO en wordt erkend om zijn uitzonderlijke universele historische waarde. Het is een unieke getuigenis van de overgang van de mensheid van nomadisch naar sedentair en agrarisch leven, en van het ontstaan van de eerste verstedelijkte centra. De site is een uitzonderlijke getuige van de geleidelijke ontwikkeling, transformatie en uitbreiding van de nederzetting.
