De ‘Citadelle Pass’ geeft je toegang tot het bezoekerscentrum Terra Nova, met rondleiding door de ondergrondse gangen en een begeleid bezoek met een toeristische trein.
Rondleiding door de ondergrondse ruimtes:
Ontdek hun geschiedenis tijdens een geleid bezoek van zo’n 1 kilometer: bouwtechnieken, gebruik, hoe soldaten destijds leefden… Met 3D-animaties, projecties en geluidseffecten.
Vincent Ferooz
Bezoekerscentrum Terra Nova: volg in de voormalige ‘Terra Nova’-kazerne deze zwevende muur van schermen en beelden die dienst doet als een leidraad voor het verhaal rond het leven in Namen vanaf het begin der tijden tot nu. Foto’s, panelen, maquettes en video’s in een moderne, dynamische setting.
Vincent Ferooz
Geleid bezoek met een toeristische trein:
Bewonder de pittoreske vestingwerken vanuit de trein en geniet van het magnifieke panoramische uitzicht op de stad en de Maasvallei.
Geloof me, je hoeft geen honderden kilometers te reizen om het gevoel te hebben dat je ergens helemaal anders bent. Als je geen ideeën hebt om een weekend te spenderen met je gezin, weg van de dagdagelijkse drukte, overweeg dan om eens een bezoek aan de Belgische regio ‘Centre’! Zoals de naam al doet vermoeden, is de regio door zijn centrale ligging makkelijk te bereiken vanuit alle hoeken van België of Noord-Frankrijk, zonder dat je uren in de auto hoeft te zitten. Deze vlotte bereikbaarheid is één van de redenen waarom ik besloot erheen te trekken met mijn twee zonen.
Daarnaast is er een bijzonder groot aanbod aan wandelingen en trektochten, of je nu op zoek bent naar pittoreske fietsroutes of ideeën voor trektochten. Centrissime, de toeristische dienst van het ‘Pays du Centre’, biedt een ruime keuze aan routes, waarvan sommige gebruik maken van het fietsknooppuntennetwerk. Om die gemakkelijk te kunnen volgen met twee prille tieners, heb ik twee routes uitgekozen die zowel met de fiets als te voet goed te doen zijn.
Te land, te water en in de lucht in Le Roeulx
We begonnen onze ontdekkingstocht van de streek met een fietstocht in en rond Le Rœulx. Goed om te weten: je kan ter plaatse fietsen huren, en dat aan democratische prijzen! Mijn zonen en ik begonnen onze tocht op twee wielen in de Rue de Houdeng, midden in het Henegouwse stadje. Een paar keer trappen en we stonden al aan nieuwe Canal du Centre, kwamen voorbij we de scheepslift van Strépy-Thieu en reden we verder naar het Georges Price-monument. De rest van de rit leidde ons door het prachtige platteland in de buurt van Le Rœulx en Soignies. Onderweg bezochten we de dorpjes Gottignies, Thieusies en het gehucht Aux Quatre Sous. De jongens genoten vooral van de passage in het Bois du Rœulx na al die pittoreske dorpjes. De uitstap eindigde met de terugkeer naar ons vertrekpunt. Je kan je verfrissen in het cafetaria van het Centre sportif des Ascenseurs in Thieu, met een huisgemaakte limonade bijvoorbeeld, terwijl volwassenen er kunnen genieten van een heerlijk Saint-Feuillien bier dat op de locatie wordt gebrouwen!
Nadat we de fietsen hadden teruggebracht en onze picknick verorberd hadden, trokken we naar La Louvière voor een korte introductie in het Waalse dialect. Mijn zoons zijn grote fan van speurtochten en waren in de wolken over deze tour door de ‘Cité des Loups’ met behulp van de Centrissime-app. Het is een geweldige manier om de bezienswaardigheden van de stad te ontdekken, vooral omdat de app een audiogids bevat… in het Waals! ‘Les Scriveûs du Cente’, die betrokken zijn bij dit originele rondleidingsproject, hebben de beroemde D’Jobri en D’Jobrette weer tot leven gewekt, die met veel gevoel voor humor de schatten van hun stad voorstellen. Het is een geweldige manier om de jongere generatie vertrouwd te maken met een taal die hen totaal onbekend is, maar die ik gelukkig vloeiend hoorde spreken door mijn grootouders. Het is een leuke manier om een middag tolk te spelen terwijl je de hoofdstad van de regio Centre ontdekt.
Als je nog wat tijd over hebt, kan ik een bezoek aan Bois-du-Luc en de bijhorende arbeiderswijk alleen maar aanbevelen. Het is één van de oudste koolmijnen van België die bovendien in opmerkelijke staat bewaard is gebleven, en sinds 2012 op UNESCO Werelderfgoedlijst staat. Het is een geweldige gelegenheid om de kinderen bewust te maken van een verdwenen deel van onze industrie en de barre levensomstandigheden die generaties mijnwerkers moesten doorstaan. Het was een bezoek dat indruk wist te maken op mijn kroost!
Voor alle wandel- en fietstochten in deze magnifieke streek, kijk je best op de website van Centrissime.
We vertrokken met onze rugzakken: we gingen naar Heer met de trein. Les Sorbiers is zowel bereikbaar vanaf het station van Anseremme als dat van Givet! Het hotel biedt een pendeldienst vanaf deze twee stations, dus we hoefden ons maar te laten rijden. We hadden een ‘chambre sous toile’ geboekt, een kamer onder tentzeil, zo dicht mogelijk bij de natuur. Daar een plek krijgen, aan de oevers van de Maas, was ideaal: een mix van avontuur in een tent, maar ook de veiligheid van comfort.
We lagen niet in de buurt van de hoofdgebouwen en dat was ideaal voor ons: we waren gekomen om te genieten van rust en stilte op het platteland. Bij aankomst kregen we instructies zodat we alle informatie hadden die we nodig hadden. En wat een heerlijke ruimte was het: heel anders dan de tenten die we als tieners gekend hadden. Elektriciteit, koud en warm water, een toiletset…
Christian Maes/OTH
We hadden een wandeling gepland vanuit Waulsort! We kozen voor de wandeling ‘Belle Epoque’, die start aan de kerk in Waulsort. Om de Maas over te steken, neem je de laatste overzetboot van België. Met de kracht van zijn armen, en met bewegingen die heel natuurlijk lijken, laat de veerman zijn enorme boot (zijn ‘sabot’) langs de touwen glijden. Daarna hoef je alleen nog maar de bordjes met een gele ruit te volgen: 5 tot 10 km, afhankelijk van hoeveel inspanning je wil. De wandeling heeft een gemiddelde moeilijkheidsgraad, maar ik moet toegeven dat ik toch wat bezweet was: het gaat bergop! Rotsen, dichtbegroeide natuur, steile paden. Vanaf de top is het uitzicht op de kliffen adembenemend. Het panoramisch uitzicht over de Maas, de dorpen en het kasteel van Waulsort is prachtig. We zaten lang op een bankje op de top. Een onvergetelijk moment.
Op de terugweg dronken we een verfrissende limonade in ‘Villa 1900’. Daar herinnert alles ons eraan dat Waulsort een zeer gewilde plek was tijdens de Belle Epoque. Als grote avonturiers dineerden we in het restaurant van het hotel: een heerlijke taart van gegrilde groenten, auberginekaviaar, vlierbessen- en kruidenvinaigrette. En als ontbijt de volgende dag namen we een ontbijtmand mee uit het restaurant. Zon, confituur, lachen en babbelen langs het water: we hadden ons niets beters kunnen wensen.
Les Sorbiers
Voldaan na het heerlijke ontbijt gingen we op pad met de natuurgids, die ons met de boot het eiland van het domein liet ontdekken. Het is geclassificeerd als Natura 2000: de fauna en flora voelen zich er thuis! Het bezoek is een aanrader. Als je het zelf wil proberen, weet dan dat hier bij mooi weer jazzy aperitiefconcerten worden gehouden op vrijdagavond. Een goede reden om nog eens terug te komen naar Les Sorbiers!
De Ourthe en de Lesse zijn enkele van de populairste rivieren van ons land en worden geroemd om hun watersport- en vrijetijdsactiviteiten op of langs het water. Met de kajak of kano kan je genieten van een onvergetelijk en verfrissend dagje uit, terwijl je geniet van adembenemende landschappen. De Ourthe en de Lesse bieden voor elk wat wils, van beginners tot ervaren peddelaars. Verschillende lokale bedrijven verhuren kajaks en kano’s op de meest pittoreske stukken van de twee rivieren.
Van het water naar het vasteland
Maar de Ourthe en de Lesse zijn niet alleen een paradijs voor roeiers! Beide rivieren bieden immers een scala aan activiteiten op het land, te beginnen met een groot aantal wandelpaden die vaak langs het water lopen en prachtige uitzichten bieden over de twee valleien. Langs de Ourthe en in de nabijheid, vind je een aantal bezienswaardigheden die een bezoek waard zijn, zoals de Grotten van Hotton en het ‘Parc des Topiaires’, terwijl je langs de Lesse een groot aantal mountainbikeroutes vindt, met mogelijkheden voor verschillende niveaus.
MtFA
Het Domein van de Grotten van Han is met zijn 250 hectare aan bossen, vlaktes en ook zijn beroemde dierenpark, een andere attractie die jong en oud zal betoveren. Je kan hier genieten langs de wandelpaden, maar je ook van een rondleiding in een authentieke safariwagen. Je kan de dieren observeren die hier leven, waaronder de ‘big five’ van Europa: de bruine beer, de wolf, de bizon, de lynx en de veelvraat. Een andere niet te missen bezienswaardigheid in de regio is het Chateau de Vêves, dat je transporteert naar een sprookjeswereld. Je kan het gebouw ontdekken tijdens een wandeling vanaf het dorp Celles.
MtFA
De oevers van deze twee rivieren zijn ook ideaal voor een picknick met familie of vrienden, met veel rustige plekjes om te ontspannen en te genieten van de schoonheid van de omgeving. Al deze activiteiten maken de valleien van de Ourthe en de Lesse tot ideale bestemmingen voor liefhebbers van natuur, sport en ontspanning.
Niet ver van de Ourthe en de Lesse kan je ook genieten van een bijzondere ervaring in Adventure Valley Durbuy, een park van maar liefst 350 hectare groot dat uitkijkt over drie heuvels en drie valleien. Het biedt een breed assortiment aan sportieve activiteiten. Met natuurwandelingen, boomklimmen, mountainbiken, via ferrata, afdalen in rappel, extreme sprongen en zelfs een zipline (de langste in de Benelux), heeft Adventure Valley Durbuy zelfs voor de meest veeleisende avonturier iets te bieden! Ook binnenactiviteiten staan op het programma, met een Escape Room met zes kamers in verschillende thema’s en een lasergame, allemaal begeleid door professionele instructeurs. Ook een bezoek aan de oude stad is een must.
Zin om meer te weten te komen over deze prachtige streek of op zoek naar ideeën voor uitstapjes en activiteiten? Check dan de website van Maison du Tourisme Famenne-Ardenne.
Gaan wandelen in de Oostkantons, dat is een duik nemen in een uitzonderlijke natuurlijke omgeving die bezaaid is met buitengewone landschappen. Of je nu houdt van een rustige wandeling, een sportieve trektocht of een gezinsuitstapje, er is dankzij de gevarieerde wandelroutes en stijgingspercentages voor elk wat wils in de regio Ardenne-Eifel. En aan mogelijkheden geen gebrek: met wandelroutes langs het water, trektochten over heuvelruggen en wandelingen door het natuurreservaat van de ‘Hautes Fagnes’ en zijn veenlandschappen zal je je gen moment vervelen! En vergeet de Ourvallei en de streek rond Sankt-Vith niet, die ook bijzonder rijk zijn aan panoramische vergezichten en prachtige valleien.
Het wandelpadennetwerk dat publiek toegankelijk is, bewegwijzerd en zorgvuldig onderhouden, zijn ruim 1.300 km lang! Om een wandeling te plannen, kan je gebruik maken van de ‘Ost Belgien‘-app, waarmee je gemakkelijk online een route kan uitstippelen. Routes van meerdere dagen kan je plannen en opslaan om ze vervolgens te gebruiken zonder dat je een internetverbinding nodig hebt. De meeste GR-routes zijn routes in een landelijke omgeving, die je trakteren op rustige wandelingen en onvergetelijke momenten!
Waar logeren?
Het stadje Sankt-Vith is een niet te missen bestemming geworden voor wandelaars, maar ook voor fijnproevers en cocooners. Eén van de beste uitvalsbasissen in deze prachtige regio is het Relax Hotel Pip Margraff, een viersterren-etablissement dat al meer dan 140 jaar wordt gerund door de familie Pip en een mix biedt van traditie en hedendaagsheid. Het hotel pakt uit met een breed gamma van diensten om je te helpen ontspannen en al je zorgen te vergeten, en dat alles in een sfeer die sereniteit uitstraalt. De wellness van het hotel is een oase van rust. Deze luxueuze spa werd recent gerenoveerd in een warme en gezellige stijl en beschikt over een rotszwembad, jacuzzi, Finse sauna, biosauna, hamam, infraroodligstoelen en een ontspanningsruimte. Maar daar houdt het niet op: dankzij het restaurant van het hotel kan je ook fietstochtjes combineren met lokale gastronomie. De keukens van Pip Margraff maken er een erezaak van om verse, lokale producten te serveren die met zorg en op een originele manier zijn bereid.
Carrie Heiners
Één nacht… of meer!
De beste manier om het natuurpark van de Hautes Fagnes (Hoge Venen) en de prachtige Eifel aan ‘onze’ kant van de grens te voet te ontdekken, is door er één of meer nachten door te brengen. Om dat te doen, kan je gebruik maken van één van de vele arrangementen die het Pip Margraff hotel aanbiedt. Det Midweek-formule bijvoorbeeld, met drie tot vijf overnachtingen in een tweepersoonskamer, ontbijtbuffet, elke avond een viergangendiner en gratis toegang tot de wellnessruimte. Een all-in pakket dat ontspanning, gastronomie en wandelen combineert, en dat vanaf €270 per persoon.
Sarah Linden Fotografie
Surf voor bijkomende informatie naar de website van het Relax Hotel Pip Margraff of neem rechtstreeks contact op met het team op 080 22 86 63.
Het programma is er! 501 organisatoren, 3.509 activiteiten, de Gentse Feesten maken opnieuw hun naam waar als een van de grootste volksfeesten van Europa. Alle info op https://t.co/6DlUIWHwhM. #GF24pic.twitter.com/FUVYbBxMI7
Het startschot voor de Gentse Feesten wordt gegeven met een verrassingsevenement op de ‘Reep’, al worden meer details voorlopig nog geheim gehouden. “Het is een verrassing”, zei Bram Van Braeckevelt (Groen), de schepen die verantwoordelijk is voor de festiviteiten.
Gediversifieerde activiteiten
Naast de traditionele evenementen op Gentse pleinen en straten bieden de Gentse Feesten ook een verscheidenheid aan activiteiten in cafés en theaters, maar zijn er ook humoristische spektakels. Deze diversiteit belooft voor elk wat wils en moet de stad tien dagen lang doen bruisen.
Ecologisch verantwoorde initiatieven
Een opmerkelijke innovatie dit jaar is de introductie van uniforme herbruikbare bekers, die bij elke stand kunnen worden omgeruild. Via een QR-code op deze bekers krijgen deelnemers ook toegang tot de app van het evenement, waardoor het makkelijker wordt om de verschillende activiteiten te organiseren en eraan deel te nemen.
Na Namen in april, Luik in mei en Waals-Brabant begin juni, neem ik je nu mee voor een bezoek aan de wijngaarden en kastelen van Henegouwen. “Henegouwse wijn?” vraagt mijn vriend, die even verbaasd als bedenkelijk kijkt. Jazeker, je vindt er zelfs de grootste wijngaard van België. En in Henegouwen worden de beste Belgische bubbels geproduceerd. Zijn twijfel veranderde in een missie: “Dat moeten we proeven!”
Een nacht in de toren
Meteen na het werk op vrijdag pakten we onze koffers. We trokken naar Thieusies, vlakbij Bergen, voor een bijzondere overnachting in een kasteeltoren. Deze bakstenen toren, gebouwd in 1845, werd in 2019 gerenoveerd en omgebouwd tot een gîte, met een slaapkamer, badkamer en keuken. Hiermee heb ik punten gescoord: mijn vriend waande zich terug in zijn kindertijd, als een ridder die de rivier oversteekt met zijn oog gericht op het schietgat, om zich daarna op te warmen voor de stenen open haard. Het hoogtepunt: bovenaan de draaitrap biedt het panoramisch terras een uitzicht op het kasteel en het park. Hier genoten we als kasteelheren van ons aperitief en ontbijt.
La Tour du Chateau-Benoit Jauniaux
Zaterdagochtend: de magische bubbels bij Ruffus
Na koffie met een croissant daarboven dalen we terug af naar de wijngaarden van Agaises, tussen Mons en Binche. Hier wordt de beroemde Ruffus gemaakt, een mousserende wijn die al meermaals in de prijzen viel. De wijnstokken werden in 2002 geplant op een kalkrijke heuvel waarover ‘Seigneur Ruffus’ in de 12de eeuw heerste. Twee gratis wandelingen (30 minuten of 1u30) met educatieve panelen leiden je door de wijngaarden en vertellen over het ontstaan van deze Belgische mousserende wijn. We hadden ook een degustatie geboekt. “Deze Belgische bubbels doen vonken vliegen,” zegt mijn geliefde in een poëtische bui. En hij is niet de enige die er zo over denkt: het is zo’n succes dat je op de wachtlijst komt te staan om Ruffus rechtstreeks bij het domein te kunnen kopen…
Ruffus
Zaterdagnamiddag: van Seneffe naar de sterren van Eugénie
Op 30 kilometer van bij Ruffus wacht het Château de Seneffe ons op. Dit neoklassieke gebouw dateert uit de 18de eeuw. In de weelderig gedecoreerde kamers vind je de mooiste collectie zilverwerk van België. Een uitzonderlijk kader met een theater, een groot zwembad en een kleine vijver, waarvan het centrale eiland door een brug met de oever is verbonden. Superromantisch. We kwamen zelfs twee trouwende koppels tegen die bezig waren met een fotoshoot voor hun grote dag. Mijn vriend en ik kregen er sterretjes van in onze ogen.
Domaine de Seneffe asbl – Francis Vauban
En sterren, daar heeft restaurant ‘D’Eugénie à Emilie’ er twee van in de Michelingids. Ik werd verliefd op dit bekroonde restaurant toen ik de foto’s van de gerechten op de website zag. En de foto’s schetsten een accuraat beeld: we proefden heerlijke gerechten, bereid volgens aloude recepten. De kaart en de menu’s bieden een ruime keuze aan vlees- en visgerechten.
Zondagochtend: de grandeur van Chant d’Eole
Op zondagochtend vertrekken we naar de streek onder Bergen, om er een andere Belgische schuimwijn te ontdekken, bij het ‘Domaine du Chant d’Eole’. Met 52 hectare is dit de grootste wijngaard van België. Een goed uur lang wordt tijdens de rondleiding uitgelegd hoe deze mousserende wijn wordt gemaakt, van het aanplanten van de druiven tot het bottelen, inclusief de keuze van de druivensoorten en de vinificatie. En dan is het tijd voor de proeverij! Brut Blanc de Blancs, Brut Rosé, Cuvée Prestige en Élixir Saint-Georges… ze zijn allemaal even uitmuntend.
WBT – Denis Erroyaux
Zondagnamiddag: een omweg via het ‘kleine Versailles’
We eindigen in stijl met een bezoek aan het ‘Château de Belœil’. Het door water omgeven kasteel krijgt de bijnaam “het kleine Belgische Versailles”. Het antieke meubilair, gemaakt door de grootste Franse meubelmakers uit de 17de en 18de eeuw, straalt één en al luxe uit. In het park volgden tien generaties hoveniers en tuinarchitecten elkaar op om de oorspronkelijke stijl, die dateert uit 1664, te behouden. Een prachtige omgeving om een droomweekend in af te sluiten.
WBT – J.P. Remy
Onze ‘coup de coeur’:
Het verrassende aroma van de Belgische bubbels en het sublieme restaurant ‘D’Eugénie à Emilie’.
De toeslag zal variëren van 1 tot 72 euro per vlucht, afhankelijk van de route en de reisklasse. BrusselsAirlines, de Belgische dochteronderneming van Lufthansa, zal een toeslag hanteren van 1 tot 36 euro. Deze is van toepassing op alle tickets die vanaf woensdag 26 juni worden uitgegeven, voor vluchten die vertrekken vanaf 1 januari volgend jaar.
Deze toeslag is bedoeld om een deel van de voortdurend toenemende extra kosten te dekken die verband houden met de milieuwetgeving.
Investeringen en milieudoelstellingen
Lufthansa geeft aan dat het jaarlijks miljarden euro’s investeert in nieuwe technologieën om aan deze eisen te voldoen. Desondanks zegt de groep dat zij niet in staat is om alleen de stijgende extra kosten als gevolg van deze reguleringen te dragen.
De groep streeft naar een CO2-neutrale balans tegen 2050 en wil haar netto-uitstoot tegen 2030 halveren ten opzichte van 2019. Om deze doelen te bereiken, richt Lufthansa zich op de versnelde modernisering van haar vloot en het gebruik van duurzame vliegtuigbrandstoffen.
Hier vertelt elke toren, elke steen, elke kamer de geschiedenis van het gebouw. En bij mooi weer kan je ook genieten van de tuin die bij het hotel hoort. Daar vind je de ‘Jardin des Senteurs’, waar de stad Namen de trotse eigenaar van is. Een wandeling in dat mooie kader is een uitnodiging om te dagdromen: overal geuren en kleuren. De mediterrane tuin, de gastronomische tuin, de rozentuin… de thema’s wisselen elkaar af maar het plezier houdt niet op. Er zijn rondleidingen met gids als je daar zin in hebt. Ik snuif liever gewoon de sfeer op. Als kers op de taart keek onze kamer uit over de rozentuin en de Maas: één van de voordelen van een ‘Executive Room’. Slapen op een enorm bed, met het raam open op die bloemenpracht, het doet wat met een mens.
Als ik hier kom, haal ik graag mijn schetsboek boven en zet ik mij op één van de hoge muren van het fort. Ik vul de pagina’s van mijn schetsboek, en dat doe ik het liefst met het silhouet van de Saint-Aubain kathedraal. We hadden de kelders en het ‘Centre Terra Nova’ kunnen bezoeken, maar ik wilde zoveel mogelijk van de zon genieten. Het aardbeimuseum ‘Musée de la Fraise’ en de ‘Meuse Romantique’ waren precies wat ik zocht. Ze hebben de handen in elkaar geslagen om een unieke uitstap te bieden: aan boord van een jacht verken je de Belle Epoque Villa’s en de Maasvallei, gevolgd dooreen bezoek aan het het ‘Musée de la Fraise’ en de tuinen. We trakteerden onszelf op een fles Blackbird’s, gin gemaakt van de enige echte Wépion-aardbeien.
château de Namur
Terug aangekomen bij het kasteel, zagen we een bruidspaar dat bezig was met een fotoshoot bij het hotel. Hier trouwen moet geweldig zijn: de ruimtes zijn schitterend en de catering is van topniveau. Iets om in het achterhoofd te houden! Je weet maar nooit… Wij benutten onze avond ondertussen optimaal in het restaurant van het hotel: omdat de zon van de partij was, aten we op het terras bovenop de citadel. Een exclusieve sfeer en een voortreffelijke keuken: we waanden ons bijna in het paradijs!
Het standbeeld van de Leeuw van Waterloo torent 41 meter hoog boven de horizon uit, inclusief zijn voetstuk. De leeuwenstandbeeld zelf is 4,45 meter hoog. Het is zichtbaar van kilometers ver en domineert de voormalige slagvelden.
2. 226 treden
Om de top te bereiken en te genieten van het adembenemende uitzicht over deze slagvelden, moeten bezoekers 226 treden beklimmen. Het vraagt een inspanning, maar eenmaal boven is het uitzicht de moeite waard.
3. 300.000 m³
Voor de aanleg van deze kunstmatige heuvel moest 290.000 kubieke meter aarde worden verzet. De grond werd rechtstreeks van het slagveld gehaald en volgens de legende zou dit door vrouwen gedaan zijn. Deze legende stelt men dezer dagen echter in vraag.
4. 28 ton
Met een gewicht van 28 ton werd de leeuw gegoten in de hoogovens van Cockerill in Seraing. In tegenstelling tot wat de overlevering wil, is de leeuw niet gemaakt van gesmolten kanonskogels die op de slagvelden zijn gevonden.
5. 1826
De Leeuw van Waterloo werd op 4 oktober 1826 ingehuldigd, elf jaar na de slag. Tegenwoordig beklimmen duizenden bezoekers de treden. De toegang tot de top is verbonden aan het museum, dat op zichzelf al een bezienswaardigheid is, net als het panorama.